Γαστροστομία: Τι είναι, πόσοι τύποι υπάρχουν και πότε έχει ένδειξη;

Η γαστροστομία είναι ουσιαστικά η δημιουργία επικοινωνίας μεταξύ του δέρματος και του στομάχου, η οποία επτυγχάνεται με την τοποθέτηση ενός ειδικού καθετήρα που περνά από το δέρμα και το άλλο άκρο του τοποθετείται στο εσωτερικό του στομάχου.

Ουσιαστικά υπάρχουν δύο τύποι γαστροστομίας, οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τη μέθοδος τοποθέτησής τους:

• Η διαδερμική ή ενδοσκοπική γαστροστομία ή γαστροστομία PEG
• Η χειρουργική γαστροστομία.

Η ενδοσκοπική γαστροστομία αποτελεί, πλέον, την πιο σύγχρονη και προτιμώμενη μέθοδο για την τοποθέτηση της γαστροστομίας, με αποτέλεσμα στην εποχή μας να έχει καταστεί η ιδανική μέθοδος τοποθέτησης της γαστροστομίας.

Σε κάποιους ασθενείς, ωστόσο, στους οποίους η διαδερμική γαστροστομία είτε έχει αντένδειξη είτε οι ασθενείς χρήζουν και άλλης σύγχρονης χειρουργικής επέμβασης στην κοιλία, η χειρουργική γαστροστομία αποτελεί την μέθοδο εκλογής.

Πότε τοποθετείται η γαστροστομία;

Η γαστροστομία έχει ένδειξη να τοποθετηθεί σε ασθενείς που εμφανίζουν αδυναμία κανονικής σίτισης από το στόμα.

Πολλές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν μία προσωρινή ή ακόμη και μόνιμη αδυναμία σίτισης από το στόμα, με τις συνηθέστερες να είναι:

• Ορισμένες νευρολογικές παθήσεις, όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος Parkinson, το Alzheimer ή η άνοια

• Το τραύμα στην περιοχή του τραχήλου (λαιμού), του θώρακος ή της κοιλίας
• Παρελθούσες χειρουργικές επεμβάσεις στον φάρυγγα, τον λάρυγγα, τον οισοφάγο και τον στόμαχο
• Ο καρκίνος του φάρυγγα, του λάρυγγα, ο καρκίνος οισοφάγου ή ο καρκίνος στομάχου.

Για όλους αυτούς τους ασθενείς, οι μοναδικοί διαθέσιμοι τρόποι σίτισης, συνεπώς και επαρκούς πρόσληψης θερμίδων είναι:

• η γαστροστομία
• ο ρινογαστρικός σωλήνας σίτισης, το επονομαζόμενο Λεβάιν (Levin).

Η γαστροστομία, εντούτοις, χαρακτηρίζεται, έναντι του Levin, από πολλαπλά πλεονεκτήματα για τους ασθενείς, στα οποία περιλαμβάνονται:

• Η ευκολία στην αναπνοή
• Η απευθείας είσοδος της τροφής στον στόμαχο, γεγονός που συνεπάγεται την
• Αποτροπή του όποιου ενδεχομένου εισρόφησης του γαστρικού περιεχομένου (είσοδος του περιεχομένου του στομάχου εντός του αναπνευστικού συστήματος)
• Η αδυναμία μετακίνησης της γαστροστομίας, καθώς το μπαλόνι που εντοπίζεται στο άκρο του καθετήρα που βρίσκεται στο εσωτερικό του στομάχου αποτρέπει την κίνησή της προς τα έξω.
• Η βελτιωμένη ενυδάτωση και διατροφή
• Η ακριβής χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής των ασθενών
• Η εξαιρετικά βελτιωμένη ποιότητα ζωής όλων των ασθενών.

Πως τοποθετείται η ενδοσκοπική ή διαδερμική γαστροστομία;

Η διαδερμική γαστροστομία τοποθετείται ενδοσκοπικά, μέσω γαστροσκόπησης, κατά την οποία ελέγχεται παράλληλα και το εσωτερικού του στομάχου. Στη συνέχεια, επιλέγεται προσεκτικά το καταλληλότερο σημείο για την τοποθέτησή της, με τον καθετήρα της γαστροστομίας να προωθείται και να διέρχεται το σύνολο των τοιχωμάτων της κοιλίας και να εξέρχεται στο δέρμα, διαμέσου μίας οπής διαμέτρου 1 εκατοστού.

Η τοποθέτηση της ενδοσκοπικής γαστροστομίας πραγματοποιείται με τους ασθενείς να βρίσκονται υπό μέθη (νευροληπτική αναισθησία), με την χορήγηση της οποίας αποφεύγεται η χορήγηση γενικής αναισθησίας. Συνέπεια αυτού, η τοποθέτηση της ενδοσκοπικής γαστροστομίας αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική πράξη, καθώς δεν προκαλεί καμία επιβάρυνση στην ισορροπία του οργανισμού.

Πως τρέφονται οι ασθενείς που φέρουν γαστροστομία;

Οι ασθενείς που φέρουν γαστροστομία μπορούν να τρέφονται κανονικά μέσω αυτής, ακολουθώντας μία εκ των δύο ακόλουθων μεθόδων:

• Χορήγηση αλεσμένου φαγητού, με τη χρήση ειδικής σύριγγας
• Χορήγηση ειδικών σκευασμάτων σίτισης, με τη χρήσης ειδικής ηλεκτρονικής αντλίας σίτισης.

Η προτιμώμενη, ωστόσο, μέθοδος σίτισης των ασθενών με γαστροστομία είναι η χορήγηση αλεσμένου φαγητού, υπό την προϋπόθεση βέβαια πως τα φαγητά είναι πολύ καλά αλεσμένα και χορηγούνται από 4 έως 6 φορές ημερησίως, σε μικρές ποσότητες, οι οποίες είναι καλώς ανεκτές και δεν προκαλούν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στους ασθενείς.