Νόσος Graves: Από τη Διάγνωση στη Θεραπεία

Η νόσος Graves αποτελεί ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλλει τον θυρεοειδή αδένα, ενώ ταυτόχρονα είναι και η συχνότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αναδείξει πως το γυναικείο φύλο αποτελεί τον πιο ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου, καθώς η νόσος παρατηρείται 4 – 6 φορές συχνότερα στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Άλλοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου για την νόσο Graves περιλαμβάνουν το οικογενειακό ιστορικό (αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου σε άτομα με συγγενείς Α’ βαθμού που πάσχουν από τη νόσο Graves) και το κάπνισμα, το οποίο διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Η νόσος Graves οφείλεται σε κάποια αντισώματα στο αίμα που στρέφονται εναντίον του θυρεοειδή αδένα και του υποδοχέα της TSH στα κύτταρά του (αντισώματα TRAb), με αποτέλεσμα τη συνεχή διέγερση του θυρεοειδούς αδένα και την αδιάκοπη παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών T₃ και Τ₄, με τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση έντονου υπερθυρεοειδισμού.

Η νόσος Graves ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες αιτίες υπερθυρεοειδισμού από το γεγονός πως αποτελεί, ουσιαστικά, ένα συνδυασμό συμπτωμάτων και σημείων, στα οποία κυριαρχεί ο υπερθυρεοειδισμός, συνοδεύεται, εντούτοις, από την εμφάνιση βρογχοκήλης (διόγκωσης του θυρεοειδούς), όπως και από κάποια συμπτώματα που παρατηρούνται αποκλειστικά στους ασθενείς με νόσο Graves.

Οι ασθενείς με νόσο Graves εμφανίζουν τα κλασικά συμπτώματα και σημεία του υπερθυρεοειδισμού, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Καρδιαγγειακό σύστημα: αρτηριακή υπέρταση, καρδιακές αρρυθμίες, κολπική μαρμαρυγή, ταχυκαρδία
• Μυοσκελετικό σύστημα: οστεοπενία, οστεοπόρωση, απώλεια βάρους
• Νευρικό σύστημα: νευρικότητα και τρόμος των άκρων, όξυνση των αντανακλαστικών
• Ψυχολογική σφαίρα: διάφορες νευροψυχολογικές εκδηλώσεις (ευερεθιστότητα, άγχος, δυσθυμία, αϋπνία, κατάθλιψη) και μεταβολές στην ψυχολογία των ασθενών.

Όπως προαναφέρθηκε, η νόσος Graves συνοδεύεται και από κάποια συμπτώματα και σημεία που παρατηρούνται αποκλειστικά και μόνο στη νόσο αυτή και περιλαμβάνουν:

• Τη θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια – εξόφθαλμο (διόγκωση και προπέτεια των ματιών): εμφανίζεται στο 50% των ασθενών.
• Την εμφάνιση οιδήματος και πάχυνσης του δέρματος στα κάτω άκρα: εμφανίζεται στο 1-2% των ασθενών.

Η διάγνωση της νόσου Graves προϋποθέτει τον αποκλεισμό των άλλων πιθανών αιτίων υπερθυρεοειδισμού, ενώ εν συνεχεία, η διάγνωση της νόσου επιβεβαιώνεται μέσω εργαστηριακών εξετάσεων, όπως:

• Τα αυξημένα επίπεδα των ορμονών Τ₃ και Τ₄, με χαμηλά τα επίπεδα της TSH στο αίμα.
• Τα αυξημένα επίπεδα των αντισωμάτων TRAb στο αίμα.
• Την ύπαρξη βρογχοκήλης στο υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς αδένα.

Η θεραπεία της νόσου Graves είναι απαραίτητη, καθώς εάν η νόσος αφεθεί χωρίς θεραπεία, θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή των ασθενών, καθιστώντας την καθημερινότητά τους εξαιρετικά δύσκολη.

Διάφορες μορφές θεραπείας έχουν προταθεί για τη νόσο Graves, με κάθε μορφή θεραπείας να συνοδεύεται από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, και οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα
• Το ραδιενεργό ιώδιο
• Τη χειρουργική θεραπεία

Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα ενδείκνυνται για τον προσωρινό έλεγχο της νόσου, καθώς αντενδείκνυται η εφόρου ζωής λήψη τους. Επιπρόσθετα, η διακοπή τους συνοδεύεται συχνά από την επανεμφάνιση της νόσου.

Το ραδιενεργό ιώδιο καταστρέφει τον θυρεοειδή αδένα και συνεπώς αντιμετωπίζει και τη νόσο graves, αλλά η χορήγησή του εκθέτει τον ασθενή σε ραδιενέργεια, ενώ αντενδείκνυται ως μορφή θεραπείας σε ασθενείς που πάσχουν από εξόφθαλμο.

Η χειρουργική θεραπεία της νόσου Graves μέσω της αφαίρεσης του συνόλου του θυρεοειδούς αδένα (ολική θυρεοειδεκτομή) αποτελεί την ιδανική και οριστική θεραπεία της νόσου Graves. Πολλαπλές επιστημονικές έρευνες έχουν αναδείξει τα πλεονεκτήματα της θυρεοειδεκτομής έναντι των υπόλοιπων μορφών θεραπείας της νόσου Graves, με την πλέον σύγχρονη να συγκρίνει τις διάφορες μορφές θεραπείας της νόσου Graves σε ένα σύνολο 6.385 ασθενών. Η έρευνα αποκάλυψε πως η θυρεοειδεκτομή χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα πλεονεκτήματα, σε σύγκριση με τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα και το ραδιενεργό ιώδιο:

• 64% και 55% ελαττωμένη θνητότητα από τη νόσο.
• 79% και 71% μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
• 90% και 74% ελαττωμένη πιθανότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής μετά τη χειρουργική θεραπεία.
• 66% και 73% ελαττωμένη πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη μετά τη θεραπεία.
• 72% και 70% βελτίωση των ψυχολογικών αλλοιώσεων της νόσου.

Το πλέον σημαντικό, εντούτοις, πλεονέκτημα της θυρεοειδεκτομής είναι πως χαρακτηρίζεται από ένα ελάχιστο ποσοστό υποτροπής (επανεμφάνισης) της νόσου της τάξεως του 2.4%, συγκριτικά με τα ποσοστά υποτροπής 75.6% και 19.5% των αντιθυρεοειδικών φαρμάκων και του ραδιενεργού ιωδίου, αντίστοιχα.

Συμπερασματικά, η ολική θυρεοειδεκτομή αποτελεί την πλέον αποτελεσματική και οριστική θεραπεία της νόσου Graves, με τα μειονεκτήματά της να εξαλείφονται, όταν η θυρεοειδεκτομή πραγματοποιείται από κάποιον εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς.