Δεϋδροεπιανδροστερόνη Θειική (DHEA-S)

Η δεϋδροεπιανδροστερόνη θειική (DHEA-S) είναι μια στεροειδής ορμόνη που παράγεται κυρίως στον φλοιό των επινεφριδίων.

Είναι η θειική μορφή της δεϋδροεπιανδροστερόνης (DHEA), η οποία είναι η κύρια προδρομική ορμόνη για τα ανδρογόνα, τα οιστρογόνα και τη προγεστερόνη.

Τα επίπεδα της DHEA-S στο αίμα αυξάνονται κατά την εφηβεία και κορυφώνονται στα 20-30 έτη. Στη συνέχεια, μειώνονται σταδιακά με την ηλικία.

Η μέτρηση της DHEA-S χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και τη διαφορική διάγνωση διαφόρων παθήσεων, όπως:

• Υπερανδρογονισμός: Η DHEA-S είναι ένα από τα βασικά ανδρογόνα που παράγονται από τα επινεφρίδια. Τα αυξημένα επίπεδα DHEA-S μπορεί να υποδηλώνουν υπερπαραγωγή ανδρογόνων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα όπως ακμή, τριχοφυΐα, ανδρογονογενή αλωπεκία, ανωμαλίες της εμμήνου ρύσεως και υπογονιμότητα.
• Σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ): Το ΣΠΩ είναι μια συχνή γυναικολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υπερπαραγωγή ανδρογόνων, anovulation και πολυκυστικούς ωοθήκες. Τα αυξημένα επίπεδα DHEA-S είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του ΣΠΩ.
• Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων (CAH): Η CAH είναι μια σπάνια γενετική διαταραχή που προκαλεί υπερπαραγωγή ανδρογόνων. Τα αυξημένα επίπεδα DHEA-S είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της CAH.
• Πρόωρη αδρεναρχή: Η πρόωρη αδρεναρχή είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα παιδιά αρχίζουν να παράγουν ανδρογόνα σε νεαρή ηλικία. Τα αυξημένα επίπεδα DHEA-S είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της πρόωρης αδρεναρχής.

Η DHEA-S μπορεί να μετρηθεί στο αίμα, στο σάλιο ή στα ούρα. Η μέθοδος μέτρησης που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς και από την κατάσταση που εξετάζεται.

Τα φυσιολογικά επίπεδα της DHEA-S στο αίμα ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο του ασθενούς. Στα παιδιά, τα επίπεδα της DHEA-S είναι χαμηλά και αυξάνονται σταδιακά κατά την εφηβεία. Στους ενήλικες, τα επίπεδα της DHEA-S είναι υψηλότερα στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες.

Τα αυξημένα επίπεδα της DHEA-S μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

• Υπερπαραγωγή ανδρογόνων από τα επινεφρίδια
• Σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών
• Συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων
• Πρόωρη αδρεναρχή
• Φάρμακα, όπως αντισυλληπτικά, κορτικοστεροειδή και ορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου

Τα χαμηλά επίπεδα της DHEA-S μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, όπως:

• Ηλικία
• Φύλο
• Φάρμακα, όπως κορτικοστεροειδή και ορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου
• Διατροφή
• Στρεσογόνοι παράγοντες

Η θεραπεία των αυξημένων επιπέδων της DHEA-S εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία. Σε περιπτώσεις υπερπαραγωγής ανδρογόνων, μπορεί να χορηγηθούν φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή ανδρογόνων από τα επινεφρίδια.